Fiona McFarlane "Nocny gość"

"Nocny gość" to niepokojąca i hipnotyzującą proza, w której do samego końca nie wiadomo jak potoczą się losy bohaterów. Nie jest to powieść grozy, thriller ani nawet kryminał, jest to twór trudny do zdefiniowania, zbliżony do powieści obyczajowej, przesiąknięty wspomnieniami i przemyśleniami, ale równocześnie bez ustanku trzymający w napięciu i wzbudzający pewnego rodzaju lęk. Mimo, że finał łatwo przewidzieć, to cała towarzysząca temu otoczka sprawia, że emocje czytelnika pozostają napięte do granic możliwości. Podczas lektury wielokrotnie zastanawiałam się czy tok rozumowania jakim podążam jest słuszny, czy tak naprawdę wiem o co w tej książce chodzi.

 Główna bohaterka utworu, Ruth, zbliża się do osiemdziesiątki. Mieszka sama, na odludziu w niemalże sielankowej scenerii, jej dom położony jest tuż nad oceanem. Kobieta niedawno została wdową, a dwójka dorosłych już synów kontaktuje się z matką najczęściej telefonicznie. Mimo samotności i podeszłego wieku Ruth radzi sobie całkiem nieźle. Jedyną dolegliwością, która zdaje się jej doskwierać jest bolący kręgosłup i nocne wizyty tygrysa - pytaniem pozostaje czy zwierzę istnieje naprawdę, czy kobieta tylko go sobie wyobraża?

Wszystko zmienia się w dniu gdy pewnego ranka w domu Ruth pojawia się Frida podająca się za opiekunkę przysłaną przez pomoc społeczną. Początkowo staruszka odnosi się do niej sceptyczne, z biegiem czasu Frida zyskuje coraz więcej zaufania i staje się niezastąpioną pomocą domową, powiernicą sekretów i sprzymierzeńcem w walce z uparcie powracającym tygrysem.

W "Nocnym gościu" świat obserwujemy oczami starszej kobiety, która pomału zatraca kontakt z rzeczywistością. Wraz z postępem akcji Ruth staje się coraz bardziej zniedołężniała, ma kłopoty z pamięcią i momentami zachowuje się złośliwie, niczym rozkapryszone dziecko, które nie dostało upragnionej zabawki. Zaburzenia w zachowaniu Ruth sprawiają, że ciężko jest zorientować się co tak naprawdę dzieje się w rzeczywistości, a co jest tylko wytworem wyobraźni starszej pani. Kim tak naprawdę jest Frida? Niezastąpioną pomocą czy przekleństwem znęcającym się nad bezbronną staruszką? W trakcie lektury ocena tej postaci zmienia się wielokrotnie, w zależności od tego jak aktualnie przedstawia ją Ruth.

"Nocny gość" jest powieścią ciężką i smutną opowiadającą o przemijaniu i starości, która nie zawsze jest różowa. Bywa, że ludzie, którzy przez cały okres swojego życia byli samodzielni z dnia na dzień stają się utrapieniem dla swoich bliskich. Ruth momentami zachowuje się irracjonalnie i traci kontakt z rzeczywistością. Z miłej, pewnej siebie kobiety staje się zagubioną staruszką, która ma znaczne kłopoty z pamięcią, ma wahania nastrojów oraz potrafi być złośliwa i mściwa.
Głównym problemem podczas lektury staje się to, że nie wiadomo jak w rzeczywistości wyglądają rozgrywające się wydarzenia. To co widzi i czuje Ruth jest sprzeczne z wersją wydarzeń przedstawianą przez Fridę. Której kobiecie należy wierzyć? Która wersja wydarzeń jest prawdziwa? To już zależy od indywidualnej interpretacji czytelnika. Osobiście podczas lektury miałam mieszane uczucia i nie raz zmieniałam zdanie co do sprawności władz umysłowych głównej bohaterki. Powieść jest znakomitym debiutem.

 

Tytuł oryginalny: The Night Guest
Tłumaczenie: Katarzyna Bieńkowska
Wydawnictwo: Muza
Data wydania: czerwiec 2014
Ilość stron: 320

Recenzja bierze udział w wyzwaniach:

Klucznik 

Czytamy powieści obyczajowe 

Wyzwanie z trupem